گسترش روابط تجاری در عرصه بین الملل چالش های فراوانی ایجاد کرده است که این چالش ها به واسطه تفاوت در رویکرد کشورهای مختلف بروز یافته اند. چگونگی تحقق ساختار رقابتی در بازارهای بین المللی نمونه ای از همین موضوعات است که به منزله یکی از شروط رونق تجارت بین الملل مطرح شده است. در این مقاله ضمن تبیین مفهوم حقوق رقابت بین الملل، اهمیت آن و راهکارهای استفاده شده برای تحقق آن بررسی می شود. در حال حاضر هماهنگ سازی قوانین و ضوابط رقابتی مهم ترین ابزار تحقق نظام مشترک است و تفاوت های کشورها در سیاست و دور نمای اقتصادی اصلی ترین مانع برای تحقق این امر محسوب می شوند. راهکارهای جدیدی که برای هماهنگ سازی به کار گرفته می شوند، تلاشی است به منظور تسریع فرایند تحقق نظام بین المللی حقوق رقابت. در عین حال، با توجه به خلا طرح این مباحث در متون حقوقی و قانونی ایران، آگاهی از این ضوابط و راهکارها زمینه را برای نقش آفرینی بیشتر کشورمان در زنجیره تجارت جهانی فراهم می کند.

مقاله حاضر به بررسی همگرایی و رقابت در بازارهای بورس از نظر اثباتی و هنجاری می پردازد. بازارهای بورس به عنوان انحصارات طبیعی و به واسطه تغییر در دیدگاه های اقتصادی و حقوقی در سطح ملی و بین المللی و پیشرفت های فنی فرصت آن را پیدا کرده اند که در سطوح ملی و بین المللی با یکدیگر ادغام شده یا اتحاد پیدا کنند. چنین تحولی بالطبع منجر به نگرانی های از ناحیه مجریان حقوق رقابت خواهد شد. این مقاله در مرحله اثبات تلاش خواهد کرد امکان واقعی رقابت و یا همگرایی بین بازارهای بورس را بررسی نماید و در مرحله حقوقی و هنجاری تلاش خواهد داشت که تعارضاتی را که بین اهداف حقوق رقابت و حقوق بازار بورس که در پی تحکیم و انسجام بازارهای حتی به قیمت نقض قوانین رقابت است مورد بررسی قرار دهد.

حقوق رقابت ضد انحصار و حقوق مالکیت فکری، حق انحصاری ویژه ای برای صاحبان اموال فکری است. در این مقاله به روشهای تعامل این دو حق به ظاهر متناقض پرداخته می شود. از روش های تعامل بین این دو می توان استیفا، واردات موازی، مجوزهای اجباری و مجوزهای بهره برداری منطبق با حقوق رقابت را نام برد.

رقابت به عنوان یک محرک مهم نوآوری منجر به آزادی انتخاب و کاهش قیمت ها می شود و به ارائه سریع تر فناوری های درمانی جدید و کارآمد کمک می کند. در مقابل، رویه های ضد رقابتی اتخاذشده توسط بنگاه های اقتصادی بخش سلامت ممکن است سبب اخلال در رقابت از جمله کاهش دسترسی به داروها و خدمات پزشکی یا افزایش قیمت آن ها شود. احیای مجدد حق اختراع، ادغام شرکت ها، خرید کلی و یک جای محصولات ژنریک توسط دارنده اختراع اصلی و امتناع از اعطای مجوز اختراعات ضروری مرتبط با سلامت مثال هایی از رویه های ضد رقابتی هستند.پرسش پژوهش حاضر این است که آیا حقوق رقابت می تواند عامل موثری در تنظیم رقابت و ارتقای دسترسی به داروها و فناوری های پزشکی باشد؟ هدف مقاله حاضر بررسی نقش حقوق رقابت در بهبود سلامت جامعه از جمله دسترسی به داروها و بیان تاثیر منفی اعمال ضد رقابتی در افزایش قیمت ها و کاهش دسترسی است.فرضیه پژوهش این است که حقوق رقابت می تواند به عنوان عامل موثری در حوزه سلامت نقش مهمی در بهبود دسترسی به فناوری های پزشکی و تشویق نوآوری در بخش دارویی داشته باشد.نتایج این پژوهش نشان می دهد که چون در قوانین ملی و مقررات بین المللی از جمله موافقت نامه تریپس نقش حقوق رقابت در کنترل رفتارهای دارندگان حقوق مالکیت فکری به رسمیت شناخته شده است، باید اقدامات موثرتری در راستای افزایش رقابت و اقدامات اصلاحی برای جبران اعمال ضد رقابتی در رابطه با دسترسی به فناوری های سلامت توسط مقامات دولتی و بخش خصوصی انجام شود.اصلاح مقررات موجود، وضع قوانین مطلوب و مشتمل بر قواعد شفاف با در نظرگرفتن ویژگی های بخش سلامت و ضمانت اجراهای مناسب، مانند صدور مجوز اجباری از جمله راه کارهایی است که برای جلوگیری از رویه های ضد رقابتی و حفظ رقابت در بازار سلامت پیشنهاد می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

صنعت داروسازی در هر نظام اقتصادی نقش مهمی ایفا می کند. این صنعت اگرچه واجد ویژگی های اقتصادی خاصی است اما مانند هر بخش اقتصادی دیگر، تولید و توزیع محصولات دارویی، تابع قواعد حقوق رقابت است. مقررات ناظر به رویه های ضد رقابتی یک جانبه مانند قیمت گذاری تبعیض آمیز، قیمت گذاری تهاجمی، سوء استفاده از موقعیت مسلط، احتکار و استنکاف از معامله در کنار رویه های ضد رقابتی جمعی مانند تبانی، قواعد مهمی از حقوق رقابت هستند که در صنعت داروسازی نیز قابلیت اعمال دارند.اگرچه وجود قوانین و مقررات رقابتی برای فعالیت در صنعت داروسازی ضروری است اما رعایت اخلاق داروسازی می تواند از ارتکاب رویه های ضد رقابتی جلوگیری کرده و به عنوان عامل بازدارنده، نقش موثری داشته باشد. این مقاله ضمن بررسی اعمال قواعد حقوق رقابت در صنعت داروسازی، رفتارهای ضد رقابتی در این صنعت را معرفی می کند. بررسی نقش شورای رقابت در نظارت بر صنعت داروسازی و نقش اخلاق حرفه ای در ممانعت از نقض حقوق رقابت در این حوزه از جمله مواردی است که در این مقاله بر آن ها تمرکز شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.